Frackinga EAEko aurrekontuetatik kanpo dagoela dio PSEk, baina…

Atalak: Frackinga

Azaroaren 21ean SHESAren egoitzaren aurrean elkartu ziren 150 inguru lagun, sozietate publikoak Burgos iparraldean egin nahi dituen hidrokarburo prospekzioen aurka (Arg.: Fracking Ez).

PSEk dio, eta hala jaso dute hainbat hedabidek, 2016ko aurrekontuetatik frackinga kentzera behartu duela EAJ. Zehazki, Eusko Jaurlaritzak zuzenketa bat iragarri du aurretik eginda zeukan aurrekontu-proposamenetan –abenduaren 23an eztabaidatu eta bozkatuko dituzte Eusko Legebiltzarrean–, hidrokarburoak bilatzeko Enara baimen-eremuari buruzko aipamena ezabatuz.

Zuzenketa hori EAJk eta PSEk egindako aurrekontuei buruzko akordioaren ondorioa litzateke, alegia, sozialistek akordioa onartzeko jarritako baldintzetako bat. Izan ere, eurek egin dute publiko, akordioaren jende aurreko aurkezpena egitean.

Aurrekontu-proposamenaren lehenbiziko bertsioan, hidrokarburoak bilatu eta ustiatzeaz arduratzen den SHESA enpresa publikoak –%100 Jaurlaritzarena da– sei lan eremu nagusi aurreikusten zituen. Seiak dira esploraziorako baimen-eremuetan; hots, Jaurlaritzak berak dioen bezala, oraindik ez dago erabateko ziurtasunez jakiterik aurkituko diren hidrokarburoak, aurkitzen baldin badira, zein motatakoak izango diren.

Hala ere, ager litekeenaz aurreikuspenak eginda daude baimen bakoitzerako: sei eremuetako lautan, litekeena da hidrokarburo konbentzionalak aurkitzea, erauztekotan ohiko tekniken bidez erauziko liratekeenak, kasu batzuetan behintzat arbuiatzekoak ez diren ingurumen-inpaktuak eraginez. Beste bietan, aldiz, hidrokarburo ez-konbentzionalak egotea espero da. Horiek bai, fracking bidez ateratzekoak, noizbait aterako badira

Noizbait haustura hidraulikoa erabiliko dela aurreikus daitekeen bi eremu horiek Angosto-1 eta Enara Handia –aurretik zeuden lau eremuren batura– dira. Lehenbizikoa Burgosen dago, Espainian, eta EAEko fackingaren aurkako legeak ez dio eragiten. Joan den larunbatean, SHESAk eremu horretan dituen egitasmoen kontrako protesta egin zuten Bilbon, Burgos iparraldeko frackingaren aurkako taldeak deituta. Aurrekontu-proposamenean eremu horretako lanekin aurrera jarraitzea aurreikusten da.

Frackinga erabiltzeko arriskua zuen bigarren eremua, Enara Handia, kendu da aurrekontuetatik. El Correo egunkari bizkaitarrak esan du: Eusko Jaurlaritzak EAEn frackinga egiteko zituen asmoak eten egingo ditu 2016an. Hori da PSEren interpretazioa. EH Bildurena ez da hain baikorra. Dani Maeztu legebiltzarkidearen esanetan, ezin da ahaztu Angosto-1 eta Enara Handia eremuak batuta daudela 2015etik. “EAJk primeran daki, eta PSEk jakin behar luke, SHESAren memoriatik Enararen aipamena ezabatzea ez dela inondik inora frackingari uko egitea”. Zentzu horretan, Maeztuk gogorarazi du martxoan, EH Bilduren galdera bati erantzunez, Arantza Tapia Ekonomia Garapen sailburuak esandakoa: “Inbertsioak elkartzeko arrazoi nagusia da, hala suertatuz gero, baimenetako batean egindako lanak eta inbertsioak beste baimenetako edozeinetan aplikatzeko aukera edukitzea”.

Bestalde, 2016ko aurrekontuan ez agertzeak ez du esan nahi asmoa lurperatu denik, geroago ere berreskuratu daitezke eta. Izan ere, Jaurlaritzak aurreikusita dauka zundaketa batzuk 2017ra arte ezin egitea.

Fracking Ez-en esanetan, esanguratsua da legea bete edo ez betetzea aurrekontuen negoziazioen araberakoa izatea. Haustura hidraulikoaren aurkako plataformak ekainean onartutako legea saihesteko amarruak erabiltzea leporatu dio Eusko Jaurlaritzari, prentsa ohar baten bidez.

Zein da izango da EAEko fracking legearen geroa?

Edozelan, EAE barruan frackinga erabiltzeko edozein egitasmok ekainean onartu zen legearen oztopoa edukiko luke. Baina zer etorkizun du lege horrek? Onartu eta hilabetera, Espainiako Gobernuak haren aurkako helegitea aurkezteko asmoa adierazi zuen. Handik egun gutxira, EAEko Buletin Ofizialean argitaratu zen Espainiako Estatuko eta EAEko administrazioen arteko Bitariko Lankidetza Batzordeak frackingaren aurkako legeari buruzko negoziazioak hastea erabaki zuela.

Negoziazio horietan gertatzen ari denaz ezer gutxi jakin da. Hala ere, ondorioztatu daiteke legea desitxuratu eta frackinga ahalbidetuko duen akordio batera iritsi ezean, Madrilek helegitea aurkeztuko duela, araua Espainiako Konstituzioaren aurkakotzat joz –hala egin zuten Nafarroaren kasuan, besteak beste–. Edozein kasutan, ez lukete helegitea aurkeztuko abenduaren 20ko Espainiako hauteskundeak baino lehenago, PPren inguruko iturrien arabera.

Urri amaieran PSEri bidalitako erantzun batean, Jaurlaritzako Ekonomia Garapen Sailak zioen “ekainaren 30eko 6/2015 Legea indarrean badago ere (…), Bitariko Lankidetza Batzordea hartaz eztabaidatzen ari da”. Idazkian behin baino gehiagotan aditzera ematen denez, oso litekeena da legeak gaur duen forma ez izatea behin betikoa.

Bestalde, Arantza Tapiak zuzendutako sailak gogorarazi du legea aplikatuz gero –“indarrean jarraitzen badu eta azkenik helegiterik ez badago”– EAEko administrazioak kalte-ordainak ordainduko beharko lizkiekeela, agian, SHESArekin batera hidrokarburoen esplorazio proiektuetan dabiltzan enpresa pribatuei, nahiz eta ez duen zehaztu zenbatekoak izan litezkeen.

Lotutako albisteak: Lopez de Ocariz (PP): “EAJk behin eta berriro eskatu dio Madrili frackingaren legeari helegitea aurkezteko”

[EGUNERAKETA, 2015-XII-23: Natalia Rojo PSE-EEko legebiltzarkideari bidalitako erantzunean, Eusko Jaurlaritzak EAE-Estatua Bitariko Lankidetza Batzordeko lehen lan-saioaren berri eman zuen abendu hasieran. Bilera hartan, estatuko ordezkariek adierazi zuten frackingari buruzko EAEko legea, idatzita dagoen bezala, teknika erabiltzeko debeku orokortzat jo beharko litzatekeela, eta hartara Espainiako Konstituzioaren aurkakoa litzatekeela. Jaurlaritzak, berriz, hainbat argudio eman zituen debekua  partziala dela berresteko, eta beti ere bere eskumenen barrukoa. Akuiferoak kutsatzeko arriskuari dagokionez, Lakuako ordezkariek azpimarratu zuten EAEko legeak ez duela debekatzen frackinga erabiltzea kasu guztietan, kutsadura arriskua ertain edo handia denean baizik, eta edozein modutan URA agentziak eskumena daukala gune jakin batean frackinga erabiltzea baimentzeko, baita arau orokorraren arabera debekatuta egongo litzatekeen kasuetan ere].