Antonio Casado da Rocha
Euskaldunberri baten sartu-irtenak lagunen eremuan. Plazera edo terapia, auskalo, baina literatura eta filosofiaren arteko paisaietan barrena. Thoreauzale izateko beste modu bat.
Azken bidalketak
Iruzkin berriak
- Antonio Casado(e)k Oroimenaren botika bidalketan
- Andoni Tolosa(e)k Oroimenaren botika bidalketan
- Epilogoa Hernanin | High Alaitasuna(e)k Ipuin ibilaldia bidalketan
- Epilogoa Hernanin | High Alaitasuna(e)k Olerki-potea bidalketan
- Poesiaz eta belarraz, Tabakaleran | High Alaitasuna(e)k Tabakaleran bidalketan
Artxiboak
- 2019(e)ko martxoa
- 2019(e)ko otsaila
- 2018(e)ko azaroa
- 2018(e)ko apirila
- 2018(e)ko urtarrila
- 2017(e)ko abendua
- 2017(e)ko abuztua
- 2017(e)ko maiatza
- 2017(e)ko apirila
- 2017(e)ko otsaila
- 2016(e)ko abendua
- 2016(e)ko urria
- 2016(e)ko iraila
- 2016(e)ko abuztua
- 2016(e)ko uztaila
- 2016(e)ko ekaina
- 2016(e)ko maiatza
- 2016(e)ko apirila
- 2016(e)ko martxoa
- 2016(e)ko otsaila
- 2016(e)ko urtarrila
- 2015(e)ko abendua
- 2015(e)ko azaroa
- 2015(e)ko urria
- 2015(e)ko iraila
- 2015(e)ko abuztua
- 2015(e)ko uztaila
- 2015(e)ko ekaina
- 2015(e)ko maiatza
- 2015(e)ko apirila
- 2015(e)ko martxoa
- 2015(e)ko otsaila
- 2015(e)ko urtarrila
- 2014(e)ko abendua
- 2014(e)ko azaroa
- 2014(e)ko urria
- 2014(e)ko iraila
- 2014(e)ko abuztua
- 2014(e)ko uztaila
- 2014(e)ko ekaina
- 2014(e)ko maiatza
- 2014(e)ko apirila
- 2014(e)ko martxoa
Kategoriak
- Aforismoak
- Antzerkia
- Bertsoak
- Blogak
- Dantzak
- Diskoak
- Eako poesia egunak
- Esku ezkerraz
- Fadoak
- Filmak
- Gaudeamus
- Haiku
- Hitzaldiak
- Islandiera ikasten
- Kantuak
- Lizardiren baratza
- Ohar oro
- Ondo bizi
- Opera
- Paisaiak
- Poemak
- Poesia eta medikuntza
- Poesia gizarteratzen
- Poetikak
- Sailkatu gabea
- Walden
- Zinema-Noema
Basoaren eta zeruaren kartografiak
Atalak: Paisaiak, Poetikak
Udaberriarekin batera esnatzen dira Euskal Herriko basoak. Udaberriak basoaren koloreak garbitzen eta areagotzen ditu, paisaiaren tonalitate kromatikoa aldatzen du. Errepideko zuhaitzak loratzen hasi berri direnean, garai aproposa da autoa utzi eta basoan barrena ibilaldia egiteko. Horixe da gaurko gure proposamena Lizardiren baratzeko “Paisaiaren poetikak“ atalean, non Jon Gerediagaren eta Rikardo Arregi Diaz de Herediaren poema bana irakurri ditugun.
Pasioan begiak zorrozteko aukera paregabea emango digu gure hurrengo poemak, hain zuzen Jon Gerediaga poeta bilbotarrak Jainkoa harrapatzeko tranpa bere liburuan argitaratua. Izena du “Basoan bildutakoa”. Beti zerbaiten bila joan izan gara basora, egurra eta janaria biltzera joan gara, ehizara joan gara, txoritara edo ihes egitera. Baina basora joaten dena poeta bada, zer aurkituko ote du poetak? Irakur dezagun Jon Gerediaga-ren poema: gauzak esan egiten ditu, baina horretaz gain, gauzak egin ere egin egiten ditu, poema ona delako. Informatiboa izateaz gain, performatiboa ere bada. Azaletik bakarrik begiratuaz, pentsa liteke objektu batzuei buruz ari zaigula, basoan aurkitu dituenak: arbolak, fruituak, animalia txikiak… baina benetan hori al da basoa? Jon Gerediagaren poemak osagai horiek baliatzen ditu zerbait egiteko. Galderak sorrarazten dizkigu. Zer da basoa, paisaia bat? Mendiak, hondartzak, ibaiak, basoak osatutako multzoa? Ala horiek ikusteko gure modua?
Jainkoa harrapatzeko tranpa (Pamiela, 2007)
Muinean, poema horren gaia ez da basoa, baizik eta basoan edo bidean aurkitzen ditugun objektuekiko dugun harremana. Hasieran ni poetikoak gauza batzuk ikusten ditu, eta beste gauzekiko konparazioen bidez deskribatzen ditu: “Garangorri mardul bat aurkitu dut / bide bazterrera jausia / ahaztutako pailazo sudur bat bezala”. Alderatzen diren bi gauza horiek elkarren antza dute, baina oraindik mundu ezberdinetakoak dira. Ibilaldiak aurrera egin ahala konparazioak geroz eta hurbilagoak, geroz eta gardenagoak dira, errealitate biluziraino iritsi arte: “eskuan hartu dut jarraian / barraskilo baten oskol zuria / eskuan barraskilo baten oskol zuria bezala”. Objektuak behar ditugu paisaia osatzeko, eta haiekin harremanetan gure oroimenak, balioak, nortasunak sortzen ditugu. Prozesu horretan poesia lagungarri izan daiteke; nik, behintzat, sentsazio hori izan dut Jon Gerediagaren poema hori irakurri ondoren. Poesiaren galbahetik igaro eta gero, basoan barrena ikusitakoa gordetzen dugu, “kattagorriek negurako / pilatzen dituzten intxaur” horiek balira bezala. Oroimena edo memoria horrela elikatuta, pasaiari buruz ez ezik, guri buruz ere zerbait ikasi dugu.
Kartografia (Alberdania, 1998)
Paisaiari lotutako zein poema aukeratuko lukeen galdetu diot Jon Gerediagari. Basotik eta lurretik zeruraino jauzi eginez, Rikardo Arregi Diaz de Herediaren poema batekin erantzun dit, Kartografia izeneko haren bigarren liburutik hartutakoa hain zuzen. Gaur egun nola begiratzen diogu paisaiari? Zer bilatzen dugu han? Honako poema horrek erantzun bat proposatzen digu. Paisaiari begiratzen dionean, askotan iruditzen zaio Jon Gerediagari, zerutik hasten dela gauzei begiratzen. Ea zein argi dakarren zeruak. Poema horrek ondo azaltzen digu zergatik zeruari begiratzeak atseden handia ekartzen digun, egunez zein gauez: han goian gauzek ez dutelako, antza, amaierarik, ez espanturik, ez istripurik. Eta zeruko esferen mende sentitzean, lasaitu handia hartzen dugu; zoriaren mende sentitzea erabat; eta atseden handia izaten da nonbait, den guztiak bere bidea dakiela eta bere bidea duela sinistea.
Izan ere, paisaiaren erdia zerua da; eta gauez, erdia baino gehiago. Zeruko edo basoko paisaiari begiratzen diogu argitasunaren eta lasaitasunaren bila, unibertsoaren baitan gure tokia aurkitzeko. Hori da Jon Gerediagak, Rikardo Arregik eta Afrikako mendebaldean bizi diren ‘ewe’ herriko haurrek gogorarazten digutena.